Subotica jučer danas holnap
Između Subotice i Palića nalazi se Radanovac, Veliki Radanovac, koji je tipično seosko naselje koje se smatra gradskim. Prvi vinogradi, knjige kažu, nicali su na Radanovcu krajem XVIII i početkom XIX veka, da bi oko njih raslo i razvijalo se naselje koje danas broji oko 2,800 duša, što nam, ako uporedimo sa prethodnim popisima, govori da Radanovac raste (zbog jeftinih placeva, kažu). Ipak, mladi su ti koji odlaze, zbog nezaposlenosti. Po nacionalnoj strukturi stanovništva dominiraju Mađari, po verskoj katolici.
Voćarstvo i vinogradarstvo na ovom pretežno peskovitom terenu ispod koga je sloj gline odumrlo je, kao i u drugim naseljima, privatizacijom Peščare i Rasadnika. U vakuumu koji je nastao, ostalo je mnogo nezaposlenih. Privredna aktivnost danas se svodi na cvećarstvo (roba...
detaljnije
Nekada pusta, pominje se još 1297. godine kao Kelym, danas prema graničnom prelazu Kelebija, prostire se uz granični pojas istoimena mesna zajednica, jedna od većih po površini, na kojoj živi nešto preko 2000 duša. Možemo je podeliti na Kelebiju i Čavoj, gde ovaj potonji označava deo koji se prostire ka severoistoku, do peštanske pruge, a obuhvata i Majdan.
Ovo je šumski i peščarski kraj, kojim na zapadnom delu preovladava crni, a na istočnoj žuti pesak, gde je crni, kažu, povoljniji za povrtarstvo a žuti za voćarstvo i vinogradarstvo.
Kelebijci i Kelebijke, pretežno Mađari (do 60%), od neke '76. godine žive uz granični prelaz (do tada postojao samo na Horgošu), i danas im je Evropa preko plota. Devedesetih je ovde bio pravi haos, kada su hiljade i hiljade ljudi dnevno...
detaljnije
Pošto o "Paliću" ovde na sajtu ima priličan broj izveštaja propratne fotografije, vezano za temu mesnih zajednica grada, ovog puta nisu bile u fokusu priče,osim detalja iz mesne kancelarije pri razgovoru sa ljubaznim i informisanim predsednikom MZ-a Tibor Bognarom.
Subotica je sudbinski vezana za Palić, a pitanje Palića, čini se, sudbonosno je pitanje za Suboticu. To se pre svega odnosi na jezero, ali ćemo mi ovaj put posmatrati naselje Palić (ili mesnu zajednicu, mada danas to gotovo ništa ne znači). U zaključku ćemo videti da samo stanje ovog naselja itekako ima veze sa gradom, da ono jeste njegova najveća šansa, a opet, se čini i najveća boljka. Pa, da vidimo kako i zbog...
detaljnije
Kada prođete Aleksandrovo, nekih 13 km duž senćanske pruge, nekako izvučeno zavučeno i sakriveno nalazi se Bikovo, naselje koje je dugo godina bilo sinonim za proizvodnju stoke. Ovde se, praktično, nalazio centar nekadašnjeg poljoprivrednog giganta Agrokombinata za čiji život je Bikovo (a posebno naselje Gabrić, nedaleko od Bikova) bilo tesno vezano. Nakon propasti Agrokombinata, i Bikovo se našlo u teškoj situaciji. Stanovnici koji su pretežno radili u Agrokombinatu, dakle, nisu imali sopstvene zemlje, ostali su bez poslodavca, i život je postao izuzetno težak. Tako je, od srpsko-hrvatsko bikovo, danas mnogo približnije mađarsko značenje - békovo (mesto gde se legu žabe). Ovuda jeste prokopan kanal Tisa - Palić, ali nam meštani kažu da se kupaju kao ludi (zato što u kanal još nikad...
detaljnije
Željezničko naselje prostire se duž nekada vitalne željezničke komunikacije Budimpešta - Beograd, a tako je i nastalo, kao željeznička kolonija, mesto na kojem su počeli da se grade stanovi za radnike u predratnoj (pre II svetskog rata) livnici "Ferrum". Ovo naselje, čije ime počinje slovom "Ž", da li baš zbog toga, ili što je imenom vezano za zaparloženu željeznicu, spada u najzapostavljenije subotičke kvartove, a tu je, odmah do centra. Možda zbog puteva, kojih više nema nego ima (oko 40% je pokrivenost) pa se leti diže prašinčina, kad je žega, o proleće i najesen blatišta i glibovi, kad su kiše, a zimi čagalj, kad udari mraz. Ovde dolaze do izražaja svi problemi i sve neprilike neravnomernog razvoja gradske infrastrukture.
Mnogim od šest hiljada duša potrebna je željezna...
detaljnije
Do 1950. godine gradska bašta, sa salašima, voćnjacima, povrtnjacima, živinom i njivama, potez između nekada famoznog međunarodnog puta E-5 (već davno degradiran u E-75) i Ugarnica, u drugoj polovini XX veka, pretežno samodoprinosom izrastao je u gradić, urbanu mesnu zajednicu koja se naslanja praktično na centar grada, na poljoprivredno zemljište i (nekada) veliku industrijsku zonu.
U Novom Gradu živi skoro 3000 duša, sa trendom opadanja broja stanovnika, kuće se više prodaju nego kupuju, jer mladi odlaze za poslom, vani, dok stari, takav je zakon prirode, polako umiru. Stanovništvo je mešano, ali preovlađuju Mađari, međutim, verskih objekata nema. Tu je zato, za svetovne boljke, mesna ambulanta koja jeste renovirana, ali se ljudi žale da je nedovoljnih kapaciteta, jer...
detaljnije
O Keru je uvek zahvalno pisati zato što je to jedno od najstarijih, ako ne i najstarije subotičko naselje. Već samo ime Ker donosi pregršt interesantnih priča vezanih za njegov nastanak: Da li od mađarskog kör ili kerület, što bi moglo značiti krug, oblast ali i sugerisati na starovinski način uređenja seoskih zajednica, ili od proto-mađarskog plemena Keri (Kér, Carum), ili kér, što bi moglo sugerisati trgovinu, jer neki tvrde da je baš ovuda prolazio jedan od kopnenih trgovačkih puteva između istoka i zapada (npr. put soli), ili od Svetog Roka, zaštitnika Kera, koji je u istoriji poznat ne samo kao zaštitnik od zaraznih bolesti, nego i po psu, keru, koji mu je svaki dan donosio komad hleba, pa do potonjih priča da su kerovi lizali i vidali rane bolesnima i ranjenicima, baš u Keru....
detaljnije
Centar 2 je gradska zajednica u strogom centru grada koja broji oko 4,000 duša. Ona je deo gradskog jezgra, spolja atraktivna koliko i sama Subotica, a iznutra, što se tiče kvaliteta života, boluje od istih, već poznatih problema, koji nikako da se reše već godinama: prvo i prvo - nema posla, drugo - centar grada jednostavno nije dovoljno atraktivan, nema dovoljno sadržaja da bi privlačio strane turiste, i treće - saobraćajni koridor i dalje prolazi kroz sam centar grada.
Etnička struktura stanovništva je mešana, blago dominiraju Mađari, ali su tu, pored Srba, Hrvata i Bunjevaca, i Romi i Albanci, potom jevrejska opština i subotička Sinagoga, tu je i protestantska crkva, molitveni dom "Filadelfija", reformni pokret...
detaljnije
Nama ne nedostaje interesantnih toponima, a Hajdukovo (Hajdújárás) je svakako jedan od najinteresantnijih. Na ovoj teritoriji, na kojoj se praktično mimoilaze rečica Kireš i Ludoško jezero (danas više vode prima od problematičnog Palića), na kojoj se susreću Subotičko-horgoška peščara i plodna lesna crnica, na kojoj su Hinga, Nosa i samo naselje Hajdukovo, možemo naći tragove, toponime, kako romantičarskih hajduka, jednog Roža Šandora, tako i arheološke dokaze postojanja starovekovnih, pa čak i praistorijskih ljudi. Ovde su i izvorišta nafte i prirodnog gasa, ali, nažalost, prodasmo sve što je ispod zemlje, te otud ne čudi što smo toliko nesigurni, da l ćemo uspeti da opstanemo na ovom tankom sloju zemlje, ili ćemo konačno propasti.
Hajdukovo je tipična seoska zajednica koja...
detaljnije
Nekad se stiče utisak da Subotica funkcioniše ne kao grad, već kao jedna mesna zajednica, pa sve mislimo da se priča svodi na tri centralne mesne zajednice, Centar 1, Centar 2 i Centar 3, a ostalih, ako se pre izbora sete, onda je i to dobro. Da vidimo kako izgleda život u jednoj od centralnih mesnih zajednica - Centru 3.
Dakle, Centar 3 je spona između centra grada i Prozivke, što simboliše i "yellow brick road" (put od žute kocke) kojim Subotičani mogu poći u Smaragdni grad (kod čarobnjaka iz Oza). Treći centar je jedna stara gradska zajednica u kojoj preovlađuju stare građanske kuće, od kojih su mnoge začete još za starog plana urbanizacije, onog nakon patenta Marije Terezije. Savezničko bombardovanje '44. godine zbrisalo je dosta ovih zgrada, i otvorilo prostora za...
detaljnije- 1 of 2
- ››
