Željezničko naselje

Sub, 07.09.2013 - 09:23 -- nikola.tumbas
Kolekcija članaka: 
Vožnja granicama MZ Željezničko naselje
Vožnja granicama MZ Željezničko naselje
Čašica za asfalt u ulici Jovana Mikića
Čašica za asfalt u ulici Jovana Mikića
Zadovoljstvo povodom asfaltiranja ulice Jovana Mikića
Zadovoljstvo povodom asfaltiranja ulice Jovana Mikića

Željezničko naselje prostire se duž nekada vitalne željezničke komunikacije Budimpešta - Beograd, a tako je i nastalo, kao željeznička kolonija, mesto na kojem su počeli da se grade stanovi za radnike u predratnoj (pre II svetskog rata) livnici "Ferrum". Ovo naselje, čije ime počinje slovom "Ž", da li baš zbog toga, ili što je imenom vezano za zaparloženu željeznicu, spada u najzapostavljenije subotičke kvartove, a tu je, odmah do centra. Možda zbog puteva, kojih više nema nego ima (oko 40% je pokrivenost) pa se leti diže prašinčina, kad je žega, o proleće i najesen blatišta i glibovi, kad su kiše, a zimi čagalj, kad udari mraz. Ovde dolaze do izražaja svi problemi i sve neprilike neravnomernog razvoja gradske infrastrukture.

Mnogim od šest hiljada duša potrebna je željezna volja za životom da stoički žive i prežive u naselju koje još nema rešenu ni vodu (u 20-30% domaćinstava), niti kanalizaciju (do 70% domaćinstava), bez kolektora za odvod atmosferskih padavina, bez ambulante, bez verskog ili kulturnog objekta, na svu ovu besparicu i nezaposlenost, šta reći osim da su stanovnici Željezničkog naselja rezignirani, te da se smatraju najzapostavljenijim žiteljima Subotice. Ovo nezadovoljstvo je eskaliralo nešto pre proteklih izbora, kada su se građani okupili, tražeći da se, pod pretnjom blokiranja puteva, reši barem Čordaški šor (put Jovana Mikića), na šta je, kako nam kažu, tadašnji gradonačelnik Saša Vučinić i obećao da će pripremni radovi biti započeti u septembru 2012. godine. Ovaj šor je u međuvremenu asfaltiran, ali ostaju drugi problemi.

Nekada je ovde bilo poljoprivrede, željeznička kolonija bila je okružena voćnjacima i vinogradima, a toponimi, poput Libalegele ili Čordaški šor, govore nam da su se ovde gajile guske i terala stoka. Danas poljoprivrede više nema, naselje je preblizu centru grada, a ostalo je nešto industrije: Otpad, Legend, Telekom ili PTT (u Jovana Mikića), CIM Gas, Matex (ex 8. mart), Terax (građevina)... Postoji grupa za razvoj Željezničkog naselja, koju vodi Pera Doroslovački, ali je današnji birokratski sistem jednostavno takav da ne omogućuje samoinicijativu, već se sve svodi na moljakanje i lobiranje opštinskih službi. Na potezu od Majšanskog mosta, preko nekadašnje Livnice i Meteora trebalo bi da se izgradi nekakav put, koji bi, u nekoj budućnosti, trebalo da vodi, ako se ne varam, ka Radanovcu. Tu su još dve površine predviđene za dečija igrališta.

Verskih i kulturnih ustanova na Željezničkom naselju nema. Penzioneri jednom mesečno organizuju igranku, a na dan mesne zajednice, 12. septembra (kada je dan VIII Vojvođanske udarne brigade), organizuje se standardno takmičenje u kuvanju riblje čorbe, mali fudbal, boćanje, šah, pikado, skakanje u džakovima, krunjenje kukuruza, svečanost koju poseti otprilike stotinjak ljudi.

Nekadašnja škola VIII Vojvođanske udarne brigade danas se zove Majšanski put. Tu je i obdanište, u sistemu "Naše radosti", ali nedostaje jasličarski uzrast. Postoji privatna zubna ambulanta, i - to vam je otprilike to. Telekomunikacije su rešene za nekih (procenjujemo) 70% stanovnika nekadašnje željezničke kolonije.

Veliko ruglo je i takozvani "Art haus", kako ga meštani zovu, napuštena poslovna zgrada u kojoj se, ljudi kažu, sakupljaju narkomani. Nema više, kažu, ni starih kafana, a nekada davno je, da li ste znali, ovde, baš na koloniji rođen i detinjstvo proveo legendarni pisac Duško Radović.

Autor teksta: 
Fotograf: 

Više o ovoj temi...

Između Subotice i Palića nalazi se Radanovac, Veliki Radanovac, koji je tipično seosko naselje koje se smatra gradskim. Prvi vinogradi, knjige kažu, nicali su na Radanovcu krajem XVIII i početkom XIX veka, da bi oko njih raslo i razvijalo se naselje koje danas broji oko 2,800 duša, što nam, ako uporedimo sa prethodnim popisima, govori da Radanovac raste (zbog jeftinih placeva, kažu). Ipak, mladi su ti koji odlaze, zbog nezaposlenosti. Po nacionalnoj strukturi stanovništva dominiraju Mađari,  po verskoj katolici.

Voćarstvo i vinogradarstvo na ovom pretežno peskovitom terenu ispod koga je sloj gline odumrlo je, kao i u drugim naseljima, privatizacijom Peščare i Rasadnika. U vakuumu koji je nastao, ostalo je mnogo nezaposlenih. Privredna aktivnost danas se svodi na cvećarstvo (roba...

detaljnije
Post date: Sre, 15.01.2014 - 11:19

Nekada pusta, pominje se još 1297. godine kao Kelym, danas prema graničnom prelazu Kelebija, prostire se uz granični pojas istoimena mesna zajednica, jedna od većih po površini, na kojoj živi nešto preko 2000 duša. Možemo je podeliti na Kelebiju i Čavoj, gde ovaj potonji označava deo koji se prostire ka severoistoku, do peštanske pruge, a obuhvata i Majdan.

Ovo je šumski i peščarski kraj, kojim na zapadnom delu preovladava crni, a na istočnoj žuti pesak, gde je crni, kažu, povoljniji za povrtarstvo a žuti za voćarstvo i vinogradarstvo.

Kelebijci i Kelebijke, pretežno Mađari (do 60%), od neke '76. godine žive uz granični prelaz (do tada postojao samo na Horgošu), i danas im je Evropa preko plota. Devedesetih je ovde bio pravi haos, kada su hiljade i hiljade ljudi dnevno...

detaljnije
Post date: Uto, 14.01.2014 - 11:36

Pošto o "Paliću" ovde na sajtu ima priličan broj izveštaja propratne fotografije, vezano za temu mesnih zajednica grada, ovog puta nisu bile u fokusu priče,osim detalja iz mesne kancelarije pri razgovoru sa ljubaznim i informisanim predsednikom MZ-a Tibor Bognarom.

 

Subotica je sudbinski vezana za Palić, a pitanje Palića, čini se, sudbonosno je pitanje za Suboticu. To se pre svega odnosi na jezero, ali ćemo mi ovaj put posmatrati naselje Palić (ili mesnu zajednicu, mada danas to gotovo ništa ne znači). U zaključku ćemo videti da samo stanje ovog naselja itekako ima veze sa gradom, da ono jeste njegova najveća šansa, a opet, se čini i najveća boljka. Pa, da vidimo kako i zbog...

detaljnije
Post date: Ned, 17.11.2013 - 17:51

Kada prođete Aleksandrovo, nekih 13 km duž senćanske pruge, nekako izvučeno zavučeno i sakriveno nalazi se Bikovo, naselje koje je dugo godina bilo sinonim za proizvodnju stoke. Ovde se, praktično, nalazio centar nekadašnjeg poljoprivrednog giganta Agrokombinata za čiji život je Bikovo (a posebno naselje Gabrić, nedaleko od Bikova) bilo tesno vezano. Nakon propasti Agrokombinata, i Bikovo se našlo u teškoj situaciji. Stanovnici koji su pretežno radili u Agrokombinatu, dakle, nisu imali sopstvene zemlje, ostali su bez poslodavca, i život je postao izuzetno težak. Tako je, od srpsko-hrvatsko bikovo, danas mnogo približnije mađarsko značenje - békovo (mesto gde se legu žabe). Ovuda jeste prokopan kanal Tisa - Palić, ali nam meštani kažu da se kupaju kao ludi (zato što u kanal još nikad...

detaljnije
Post date: Pon, 30.09.2013 - 17:21

Do 1950. godine gradska bašta, sa salašima, voćnjacima, povrtnjacima, živinom i njivama, potez između nekada famoznog međunarodnog puta E-5 (već davno degradiran u E-75) i Ugarnica, u drugoj polovini XX veka, pretežno samodoprinosom izrastao je u gradić, urbanu mesnu zajednicu koja se naslanja praktično na centar grada, na poljoprivredno zemljište i (nekada) veliku industrijsku zonu.

U Novom Gradu živi skoro 3000 duša, sa trendom opadanja broja stanovnika, kuće se više prodaju nego kupuju, jer mladi odlaze za poslom, vani, dok stari, takav je zakon prirode, polako umiru. Stanovništvo je mešano, ali preovlađuju Mađari, međutim, verskih objekata nema. Tu je zato, za svetovne boljke, mesna ambulanta koja jeste renovirana, ali se ljudi žale da je nedovoljnih kapaciteta, jer...

detaljnije
Post date: Pet, 21.06.2013 - 11:30
Custom Search