Saradnja Gradskog muzeja Subotica i Hemijsko-tehnološke škole iz Subotice
U okviru IPA projekat prekogranične saradnje Gradskog muzeja Subotica i Muzeja “Ištvan Tir” u Baji, pod nazivom Istoricizam u Bačkoj – saradnja u kulturi i promocija turizma u regiji (HUSRB/1903/33/0040), održane su dve modna radionica na temu rekonstrukcije modnih elemenata iz vremena istoricizma u Gradskom muzeju, a učestvovale su učenice III. razreda Hemijsko-tehnološke škole obrazovnog profila Modelar odeće. Radionicu su vodile prof. Kate Suknović i prof. Ane Žigmanov Vuković, eksperti za tekstil i krojenje i šivenje. Koordinator ovog dela projekta je bila Ljubica Vuković Dulić, viši kustos istoričar umetnosti.
Učenice su na radionicama odradile nekoliko faza izrade kostima: izrađivale su skice kostima, vadile krojeve sa krojnih listova iz časopisa Die Modenwelt, jednog od najpopularnijih modnih časopisa u srednjoj Evropi iz druge polovine 19. veka koje poseduje kolekcija Gradskog muzeja Subotica, te krojile delove za haljinu, koristeći materijale popularne u tom razdoblju, saten i čipku.
Kao rezultat radionica nastala su dva kostima, izrađena na osnovu krojeva časopisa “Die Modennwelt” iz 1895. godine. Izrađene haljine prikazuju poslednje modne oblike iz vremena istoricizma. Njihovi krojevi odbacuju prethodne modne elemente: suknje više nisu imale krinolinu kao 1850-ih, nisu imale turnir kao kasnih 1860-ih i kasnih 1880-ih, niti su bile uske kao u prvoj polovini 1880-ih. No uzak struk je još uvek bio cenjen. Naglasak kroja sada prelazi na gornji deo haljine, kojim dominiraju poput balona nabrani rukavi iznad lakta, a kojima su uzor rukavi iz vremena romantizma. Osim rukava, dekorativno su naglašeni i ovratnici te kragne, dok je suknja jednostavno, zvonasto oblikovana. Osim ukrasa od pozamenterije haljine u to vreme obiluju čipkom i izvezenim detaljima na koje su često pričvršćene i staklene perle. Šeširići, kao važan modni detalj, ukrašeni su perjem, veštačkim cvećem i ukrasnim iglama.
Na priloženim fotografijama možemo videti učenice u gotovim haljinama, kao i učenice sa profesorkama koje su realizovale iste, u ambijentu njihove škole. Treba dodati, da je zgrada Hemijsko-tehnološke srednje škole nastala upravo u vreme kada su se nosile ovakve haljine – izgrađena je 1897. u stilu eklektike, po projektu Janoša Bobule, a prvobitno je imala funkciju Državne ženske učiteljske škole – Preparandije i pripada periodu istoricizma.
Dve haljine će se moći da se vide i tokom Noći muzeja, kao deo nove umetničke izložbe Gradskog muzeja Subotica “Istoricizam u Bačkoj – Subotica”.
Photo - Svetlana Kolovič
