U okviru projekta Ecolacus, odnosno zaštite biodiverziteta i voda jezera Palić i Ludaš danas je održana konferencija za štampu na kojoj su prikazene ekološko-edukativne aktovnosti dece u vrtićima Naše radosti - "Marjaji Marija" i "Kalimero".
A povodom Svetskog dana voda u prilogu su detalji obraćanja direktora JKP "Vodovod i kanalizacija" Đerđa Šugara:
Pre svega, želim da naglasim da smo 22. marta ove godine dočekali 20 godina od kako JKP „Vodovod i kanalizacija“ Subotica realizuje Ekološko-edukativni projekat „Aquarius“ sa decom predškolskog i osnovnoškolskog uzrasta.
Da podsetim, pri kraju XX veka, nakon nekoliko „sušnih godina“ i velikih problema sa dovoljnim količinama vode i restrikcijama za naše potrošače, bilo je uvedeno vanredno stanje u poslovanju našeg preduzeća.
Normalizacijom stanja, bušenjem novih i regeneracijom postojećih bunara, pristupili smo strateškim aktivnostima prema našim potrošačima na podizanju njihove svesti i savesti o značaju vode i njenom racionalnom korišćenju.
Jedna od prvih takvih aktivnosti bila je i Projekat „Aquarius – Vodonoša Grada“. Sredinom marta 2001. godine, u okviru ovog Projekta potpisan je od strane direktora našeg preduzeća i predstavnika učenika i studenata osnovnih, srednjih škola i fakulteta u Subotici MEĐUSOBNI UGOVOR O RACIONALNOJ POTROŠNJI VODE!
U narednim godinama, sve do danas, kroz ovaj Projekat podstičemo putem poseta dece našim procesima rada, kreativnih i istraživačkih radionica, njihov odnos prema vodi, da ih upoznamo da voda nije neiscrpan resurs i da ukažemo na odgovornost, kako njih, tako i njihovih vaspitača i roditelja, da se taj resurs zaštiti od prekomerne i neracionalne potrošnje.
U prethodnoj prezentaciji, videli smo da se taj uloženi trud u prethodnih 20 godina, isplaćuje!
Stalo nam je do toga da svoj imidž među potrošačima ne gradimo na taj način kako ih mi posmatramo iznutra, nego kako oni vide naše preduzeće i značaj delatnosti koju obavljamo, spolja!
U okviru projeta ECOLACUS urađeno je sledeće:
ZAVRŠENA je izgradnja kanalizacione mreže u turističkom i stambenom delu naselja Palić.
ZAVRŠENA je izgradnja potisnog kanalizacionog voda koji će otpadne vode prikupljati i kanalisati od naselja Palić do Kolektora VII, odnosno do gradskog Postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda.
Ovim ćemo postići, pored višeg kvaliteta urbanog življenja građana njihovim priključenjem na mrežu, zaštitu jezera Palić i Ludaš kao eko - celine, jer se u njih neće slivati neprečišćene otpadne vode iz domaćinstava i privrednih korisnika.
Racionalizacijom sredstava za ove namene, NABAVLJEN je kamion i 3 kontejnera koji će poboljšati rad i ekonomičnost na deponovanju presovanog mulja kao neopasnog otpada na Regionalnu deponiju.
U TOKU je poboljšanje rada Crpne stanice na mehaničko-biološkom postrojenju za prečišćavanje otpadnih voda naselja Palić, kojom će se uspešno pod pritiskom potiskivati prikupljena otpadna voda iz naselja prema gradskom Postrojenju putem potisnog voda.
U TOKU su radovi na poboljšanju rada gradskog Postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda u cilju redukcije fosfora i organskih materija koje se prečišćene ulivaju u jezero Palić. Na ovaj način ćemo sprečiti eutrofikaciju jezera Palić, koja je vezana za negativan uticaj na biljni i životinjski svet, pa time i na kvalitet vode i biodiverzitet.
Očekuje se da se radovi u toku završe do početka jeseni, nakon čega će započeti probni rad ovih postrojenja.
Marta Dobo, direktor JP „Palić – Ludaš“ govorila je o selektivnom izlovu iz Palićkog jezera
Zaposleni u JP „Palić-Ludaš“ su u saradnji sa angažovanom ribarskom firmom iz Srbije su u IV sektoru jezera Palić na osam lokacija postavili specijalne mreže – vrške, napravljene posebno za lokalne potrebe. Nakon što su iz jezera izvuče vrška sa ribama, vrši se selekcija i evidentiranje ribe, autohtone (tzv. „domaće“) vrste poput smuđa i šarana koje se vraćaju u vodu, dok se invazivne vrste, kao što su srebrni karas, sunčanica, kineska razbora, američki patuljasti somić, vade.
U sklopu ovog projekta preduzeće je dobilo jedan specijalni čamac i osam specijalnih vrški prilagođenih našim potrebama, odela za izlov i sve potrebne alate za ovaj posao.
Podizanje zaštitnog pojasa oko Palićkog i Ludaškog jezera
Ugovor sa izvođačem je potpisan 25. februara 2020. godine i traje do kraja novembra ove godine.
Zaštitni pojas će biti izveden oko 3. i 4. sektora jezera Palić i Ludaškog jezera. Pojas će se formirati na prostoru između jezera i poljoprivrednih površina. Obuhvaćeni prostor je planiran detaljnim planovima regulacije.
Funkcija zaštitnog pojasa zelenila je zaštita jezera od difuznog zagađenja jer on filtrira vode koje dospevaju sa okolnih obradivih površina. Takođe, poboljšava biodiverzitet jer su sadnjom unete autohtone vrste drveća i žbunja koje nisu bile zastupljene oko jezera.
Do sada je realizovano:
- prenošenje projekta na teren – geodetski radovi – pre početka drugih radova iskolčene su prelomne tačke razgraničenja privatnih i javnih površina
- krčenje terena i uklanjanje invanzivnih vrsta u skladu prema uslovima Pokrajinskog zavoda za zaštitu prirode, na više od 15.000 m2 na Paliću i više od 6.000 m2 na Ludašu
- obrada zemljišta i setva lucerke u proleće prošle i ove godine i košenje u toku leta na Paliću i na Ludašu
- radovi na sadnji zaštitnog pojasa su pri kraju. Na Paliću će biti posađeno oko 2.700, a na Ludašu oko 2.500 sadnica drveća i žbunja
- prošle godine su postavljena odmorišta sa stolovima i klupama na više lokacija na Paliću i na Ludašu. Do početka turističke sezone biće postavljene i kule i platforme (2 kule i 1 platforma pored obale Palićkog, 1 kula i 2 platforme pored obale Ludaškog jezera).
Izgradnja biciklističke staze na obali Palićkog jezera
Ugovor je sklopljen 02. oktobra 2020. godine i još iste su započeli radovi, prvo na zapadnoj strani, a nakon toga i na istočnoj (4. sektor).
Na zapadnoj strani su postavljene i table sa signalizacijom. Na zapadnoj obali izvođač radova je dobio i dodatna sredstva od KfW-a da izgradi još dodatno 475 metara staze. Rok za završetaj je 15. jun ove godine.
Zahvaljujući ovom projektu, preduzeće je dobilo novu opremu koja će doprineti efikasnijem radu na terenu.
Vizitorski centar Hajdukovo/Ludaš – mesto za sticanje znanja o biodiverzitetu
Posetioci su u mogućnosti da se u prirodi uz obalu Ludaškog jezera upoznaju sa živim svetom vodnih, močvarnih, slatinastih i stepskih staništa. Da uživo vide primer mera aktivne zaštite prirode na ovim staništima gde podolska goveda i bivoli vrše revitalizaciju.
U toku leta se organizuju istraživački i edukativni kampovi gde prolaznici učestvuju u praćenju promena u zajednicama kornjača, ptica i biljnog sveta. Cele godine su dostupne i edukativne staze.
Sam objekat sadrži izložbeni prostor za predstavljanje svih zaštićenih područja, biblioteku, laboratoriju sa opremom, sobe za goste i kancelarije upravljača.
info - Petar Doroslovački
