Dana 7. jula 2016. godine slobodoljubivi antifašisti, progresivni građani Srbije i Subotice sećaju se na 75. godišnjicu dizanja ustanka protiv fašističkih okupatora i domaćih izdajnika u Srbiji.
Za sve nas u Subotici ovo je važan datum jer smo akcijama, pripremama masovnog radničkog pokreta, delovanjem komunista, skojevaca, antifašista, građana svih nacionalnosti bili deo borbe protiv fašista i domaćih izdajnika. Nosioci tih aktivnosti pre i od 1939. godine bili su Otmar Majer, Matko Vuković, Lazar Nešić, Đuro Pucar stari i drugi. 12. aprila 1941. godine, kada su Bačku i Suboticu okupirale Hortijeve fašističke trupe, mnogi nisu prihvatili podmetnutu parolu "Bačka je oslobođena i ponovo je pripojena matici". Kako je tajna policija Kraljevine Jugoslavije svu dokumentaciju o "sumnjivim neprijateljskim elementima" predala tajnoj policiji i prekim sudovima Hortijeve soldateske, te 1941. godine zavladao je teror i pogrom svih antifašista u Subotici i Bačkoj. O tome svedoče dokumenta o mučenjima i likvidiranju antifašista na III spratu Gradske kuče, u Žutoj kući, vešanje 16-oro komunista i skojevaca u kasarni na mestu današnjeg suda u Subotici, "hladni dani" u Šajkašu i Novom Sadu u januaru 1942. godine, itd. Privremeno je utihnuo otpor protiv okupatora, da bi se još masovnije i organizovanije nastavio već 1942. godine sve do oslobođenja Subotice i Bačke u jesen 1944. godine. Dan ustanka nikada ne smemo da zaboravimo ni zbog 7.104 u borbi protiv fašista poginulih Subotičana, ni zbog holokausta 4.000 Jevreja, mnogih stradalih u logorima u Mađarskoj i Nemačkoj. Za slobodu, za život zajedno u Subotici platili smo visoku cenu – ljudskim životima. Danas sa ponosom možemo da kažemo da smo i mi Subotičani bili sastavni deo opštenarodne jugoslovenske borbe protiv fašizma i domaćih izdajnika, deo borbe za slobodu, ravnopravan život i rad svih nacionalnih zajednica koje ovde žive.
Dana 4. jula ove godine u Subotici na Trgu žrtava fašizma u organizaciji SUBNOR-a obeležen je Dan borca i Dan ustanka u Srbiji. To je dobro, ali nije dobro što osim protokolom obavezanih funkcionera Grada i Okruga bilo prisutno samo oko dvadesetak građana, mahom boraca NOR-a. Ne samo ovo nego i mnogo falsifikata u udžbenicima istorije za osnovne i srednje škole činjenica o NOR-u, ukradene (i ne pronađe, odnosno obnovljene) biste Jovana Mikića, Ive Lole Ribara, Lole Vol, rehabilitacija ratnih zločinaca, opominju nas da antifašizam nije živa i svakodnevna aktivnost među nama Subotičanima, a naročito među omladinom. Razlozi za ovo su:
- građani Subotice većinom su preopterećeni i pritešnjeni svakodnevnom borbom za pravo na rad i za goli opstanak i podizanje dece: do "boljeg života" trebaće još mnogo godina i žrtvovanja;
- još od 1989. godine sve dosadašnje vlasti, manje ili više, "guraju pod tepih" i minimiziraju narodnooslobodilačku borbu. Ta godina označava i početak jačanja neofašizma u Jugoslaviji i Srbiji u obliku masovnih šovinizama koji su pokrenuli nasilne separatističke nacionalizme, da bi nas ubeđivali da ne možemo živeti zajedno, koji su razbili Jugoslaviju da bi postali glavni u svojim "banana"-državama, profitirajući na tragediji svih naroda i narodnosti.
Naša udruženja građana upozoravaju sve građane i nosioce vlasti na svim nivoima na ove realnosti u našim životima i da bez antifašizma nema napretka Srbije i da bez borbe protiv ove zle nemani fašizma nema našeg opstanka ni kao jedinki, ni kao čovečanstva, da moramo biti i ostati u frontu svetske borbe protiv novih oblika neofašizma. Ne dajmo da se u XXI veku. Ponovi 1941. godina – na to nas poziva 7. jul 2016. godine.
