Izložba „Istorija Slobodnog Zidarstva u Srbiji“ otvorena je večeras u Savremenoj galeriji Subotica u saradnji sa Regularnom Velikom Ložom Srbije.
Na izložbi je govorio Asistent Velikog Majstora Regularne Velike Lože Srbije, br. Tahir Hasanović.
Otvaranju izložbe prisustvovao je i gradonačelnik Subotice Jene Maglai.
Fotografije: Imre Farkaš
***
Izložba o masonima Srbije kroz istoriju
Prva loža u Srbiji formirana je 1785. godine, a tokom istorije slobodnim zidarima pripadale su mnoge velike ličnosti naše nauke, kulture i umetnosti
– Neobučajene su i otuda i dragocene one retke prilike kada javnost može da stekne uvid u ono što se dešava unutar masonske lože. Po laičkom shvatanju uobičajeno je da se masoni smatraju tajnom organizacijom, otuđenim centrom moći ili nevidljivim upravljačima društvom.
-Neznanje stvara predrasude, a one rađaju nasilje. Ova izložba trebalo bi da te predrasude na jedna pristojan, prihvatljiv i normalan način komuniciranja razreši, rekao je na otvaranju izložbe „Slobodno zidarstvo u Srbiji 1785. – 2016.“ Tahir Hasanović, asistent Velikog majstora. Izložba je otvorena u Savremenoj galeriji u Subotici, a priredio je Miroljub Filipović. Najviše pažnje u postavci naravno privlači replika izgleda masonske lože sa regalijama koje se koriste prilikom rituala.
-Želili smo upravo da ukažemo na to koji su ciljevi slobodnih zidara, čime se bave, ali i da iskažemo dugu, vekovnu istorijsku nit i njihovo prisustvo na ovom prostoru, kaže za „Politiku“ prof. dr Aleksandar Nagorni iz Niša član Regularne Velike Lože Srbije koji je bio uključen u organizaciju izložbe koja je obišla nekoliko gradova.
Na teritoriji Srbije prva loža formirana je 1785. godine, i postavka prati njen razvoj i promene kako u svetu, tako i kod nas. Kroz dugi istorijski hod masonerije na našem tlu posetioca vode istaknute ličnosti našeg podneblja, ljudi koji su u vremenu ostavili otisak koji ne bledi ni danas. Zato izložba govori i o Vuku Stefanoviću Karadžiću, Dositeju Obradoviću, Mihajlu Pupinu, Živojinu Mišiću, Branislavu Nušiću, Stevanu Mokranjcu. Tako istorijat slobodnih masona na tlu Srbije beleži da su njihovi članovi bili Mitropolit Stratimirović, Đorđe Vajfert, Ivo Andrić, ali i da je recimo član lože Ali Koč u 19. veku bio i Midhad paša ili kako su ga zvali „srpska majka“. Članovi te lože bili su i Riga od Fere i Karađorđevi prvaci. –Članovi slobodnih zidara su dobri ljudi na dobrom glasu koji žele da rade na dobrobit drugih ljudi i čitave zajednice, a izložba se bavi prominentnim ličnostima koje su bile izuzetno uspešne u svom javnom životu, objašnjava Nagorni.
Postavka obuhvata pre svega dokumentarnu građu koja je većinom dobijena iz Istorijskog arhiva Srbije, drugih arhiva ali i pojedine predmete koji su i dalje u vlasništvu slobodnih zidara ili Regularne Velike Lože Srbije. Za Subotičane je posebno interesantna fotografija na kojoj se vidi zgrada koja je nekada pripadala slobodnim zidarima, u centru grada, ali je srušena posle Drugog svetskog rata. Istorija slobodnog zidarstva na tlu Srbije deli sudbinu zemlje, pa su nestali i urušeni mnogi tragovi njihovog postojanja, nestali su intelektualna i materijalna dobra koja su želili da ostave potomcima. Uprkos tome, istorija masona beleži ličnosti i njihova dela bez kojih bi svaka istorija Srbije bila nepotpuna.
Otvaranju izložbe u Subotici prisustvovao je i Danijel Nađ Gabor, istoričar masonerije iz Mađarske, koji je izrazio nadu da će biti mogućnosti da se ova postavka izloži i u Mađarskoj. Nagorni ne propušta da istakne da je Velika Simbolička Loža Mađarske bila pobratim mnogih loža u Srbiji i krajem 19. veka pomogla stvaranje lože „Pobratim“ u Srbiji. Ovo, u masonskom rečniku, ponovno buđenje lože potvrdilo je međusobnu podršku i solidarnost koja postoji među slobodnim zidarima. Prof.dr Aleksandar Nagorni ističe da masoni kao svoju dužnost smatraju humanitarni rad, te da kao i njihovi čuveni preci koji su bili istaknuti dobrotvori, i pripadnici Velike regularne lože su pritekli u pomoć nakon velikih poplava pre dve godine u Srbiji.
info: Aleksandra Isakov
