Na početku konferencije prisutnima se obratila Stanka Parać, kao predstavnik ALD Subotica, koja je bila lider u ovom projektu. Potom se obratio Ljubo Bešlić, gradonačelnik Mostara, potom Slavko Parać, predsednik skupštine grada Subotica i Jovan Jelić, dožupan osiječko-baranjske županije.
U prilogu je deo prezentacije koji je izneo Slavko Parać predsednik skupštine grada Subotica.
Poštovani gradonačelniče,
Poštovani domaćini,
Dragi prijatelji,
Uveren sam da će ovaj projekat značajno uticati na unapređenje saradnje i partnerstva lokalnih samouprava sa civilnim sektorom, ali i naših gradova i regiona iz kojih dolazimo na polju interkulturalne saradnje i razvoja interkulturalnosti u našim lokalnim upravama i zajednicama.
Tragični događaji devedesetih, prekinuli su harmonične međunacionalne odnose i razorno delovali na interkulturalnu komunikaciju, ne samo na prostorima na kojima je bilo ratnih razaranja.
Iako je uglavnom uspešno odolevala negativnim posledicama ratnih zbivanja u okruženju, ni Subotica nije u potpunosti izbegla nacionalnu fragmentaciju, začetu na posmrtnom odru bivše Jugoslavije, kao logični izdanak agresivne nacionalne i nacionalističke homogenizacije u Srbiji, a potom i na drugim prostorima. Komunistička matrica, zamenjena je nacionalističkom, a nacionalna država ne mareći za cenu, gradila dominaciju većinske nacije svim raspoloživim sredstvima, od etničkih čišćenja, asimilacije, do nipodaštavanja nacionalno manjinskih identiteta.
Kao odgovor i zaštita od dominantnog većinskog, dolazi do nacionalne homogenizacije, ispoljavanja i manjinskih nacionalizama, te sklanjanja u nacionalne rezervate. Prelazak na višepartijski sistem, pored ideološko različitih, donosi i osnivanje etničkih, jednonacionalnih političkih stranaka, koje u to vreme dominiraju u subotičkoj lokalnoj vlasti.
Stvaraju se profesionalizovane etničke elite, koje stvaraju novu vrstu preduzetništva - etnobiznis i ne birajući sredstva brane svoje privilegovane položaje.
Umesto jedni sa drugima, nameće se model života jednih pored drugih.
Većinske i manjinske nacionalne elite, pothranjuju se incidentima, kako bi stvorile međunacionalnu napetost, ambijent nepoverenja i nacionalnu homogenizaciju. Cilj je da se pojedinac podredi zajednici, koja se reprodukuje nametanjem isključivo tradicionalnih vrednosti i narodne kulture.
Ovakav konzervativni multikulturalizam veoma je odgovoran za zamiranje interkulturalne komunikacije.
Politički i nevladini akteri građanske provenijencije, kao svojevrsna tampon zona, u to vreme u manjini, amortizovali su tenzije, značajno uticali na sprečavanje konflikata i opstanak zajedničkog života građana, danas su u Subotici u većini.
Toliko o recidivima minulog vremena, a sad da vidimo gde je Subotica danas i kakve potencijale ima za razvoj interkulturalne komunikacije.. Subotica je oduvek bila prepoznatljiva kao multietnička zajednica po multikulturalnosti, ali u različitim istorijskim periodima manje ili više i po svojoj interkulturalnosti .
(Ovde je nužna napomena da se u kolokvijalnoj upotrebi često ne pravi jasna distinkcija između pojmova multikulturalnost i interkulturalnost. Naime, dok multikulturalnost podrazumeva manje ili više nezavisnu, a ravnopravnu koegzistenciju više kultura istovremeno na jednom prostoru, dotle interkulturalnost označava poznavanje i razumevanje drugih kultura, aktivan odnos među tim kulturama, njihovu interakciju, komunikaciju i međusobno prožimanje).
Jedan od razloga za takav epitet svakako je i činjenica što je ona kulturno-istorijski centar mađarske, hrvatske i bunjevačke manjine, ali i mesto života većinske i drugih, brojčano manjih, nacionalnih zajednica.
Prema popisu stanovnišva 2002. godine u Subotici živi oko 150.000 stanovnika.U strukturi stanovništva ni jedna nacionalna zajednica, bila ona većinska ili manjinske nema većinu, sve su u manjini.
Izuzetno smo ponosni na veliki broj nacionalno mešovitih brakova. Godišnji prosek novosklopljenih mešovitih brakova u Subotici je oko 50%.
Među konfesijama prevladava rimokatolička, sledeća je pravoslavna, potom protestantska i manje kao što su jevrejska, muslimanska, adventistička u druge. Sve imaju svoje verske objekte, uključujući sinagogu, a od pre tri godine i džamiju.
U Subotici su u službenoj upotrebi zastupljena tri jezika: srpski, mađarski i hrvatski, pa se pored njihove upotrebe u organima lokalne samouprave i drugim državnim institucijama, održava i trojezična nastava u većini od 22 osnovne, 7 srednjih škola i predškolskim grupama uključujući inkluziju romske dece, dok u dečijim vrtićima pored jezički različitih, postoje i mešovite grupe.
U osnovnim školama se izvodi fakultativna nastava jezika sredine, a pokrenuta je inicijativa upravo iz Subotice da učenje jezika sredine bude izborni predmet.
Na nekima od 10 fakulteta i viših škola nastava se pored srpskog izvodi i na mađarskom jeziku.
U školskim nastavnim programima i planovima su još uvek nedovoljno iskorišćeni potencijali interkulturalnog vaspitanja i obrazovanja u cilju izgradnje interkulturalnog identiteta, kompetentnosti, kao i saradnje škole u nevladinih organizacija u ovoj oblasti.
U Subotici je najniža stopa nepismenih, svega oko 1 procenat.
Lokalna samouprava prepoznaje značaj koji kultura kao specifičan oblik ljudske delatnosti i stvaralaštva ima za Suboticu, njene građane i brojne nacionalne zajednice, te stoga izdvaja značajna sredstva za očuvanje i promovisanje kulturne baštine regiona, podsticanje kulturno-umetničkih aktivnosti, stvaralašva i projekata. Zapravo, Subotica izdvaja neuporedivo više budžetskih sredstava za ovu oblast nego bilo koji drugi grad ili opština na teritoriji Autonomne Pokrajine Vojvodine, Srbije i šireg okruženja. Naime, dok je godišnji prosek sredstava namenjenih za kulturu i izdavaštvo u Pokrajini iznosi 6,39 % (u strukturi gradskih/opštinskih budžetâ), dotle Subotica izdvaja čak 10,80 % gradskog budžeta za ovu namenu. Subotica takođe predvodi u izdvajanju budžetskih sredstava u odnosu na druge značajne gradove u Srbiji i širem regionu. Prikazani su podaci za Beograd 4,18%, Novi Pazar 6,67%, Zagreb 7,7% i Sarajevo 8,18%
Pored nadležnih službi Gradske uprave Grada Subotice, na polju kulturno-prosvetne delatnosti deluju i mnogobrojne ustanove kulture koje zadovoljavaju potrebe građana i pripadnika različitih nacionalnih zajednica.
Bogata festivalska ponuda Subotice predstavlja temelje za kontinuiranu, živu komunikaciju grada i njegovih manifestacija sa najširom publikom, čime se Subotica pozicionira kao jedinstvena kulturološko-turistička destinacija u regionu.
Većina festivala i drugih manifestacija imaju inerkulturalni karakter.
Normalizacija odnosa među novonastalim državama i približavanje evrointegracijama povoljno utiče na odnose među različitim nacionalnim zajednicama, pruža nam novu priliku da ublažimo posledice ratnih ludorija i unapredimo odnose među različitim kulturama.
Dozvolite da izrazim zahvalnost svim učesnicima u ovom projektu, posebno Evropskoj komisiji, koja je omogućila da dođe do njegove realizacije. Pomogli su nam da učinimo važan iskorak u unapređenju interkulturalnosti, ali nama predstoji još mnogo posla u ovoj oblasti. Nadam se da ćemo iznaći mogućnost i sredstva da ovaj značajan posao nastavimo.
Zašto je to za nas važno.
Može li zajednica da bude stabilna, ukoliko su etničke, kulturne i verske grupe podeljene i zatvorene, ako drže samo do svog identiteta.
Poznavanje i razumevanje drugih kultura i uspostavljanje pozitivnih odnosa razmene i uzajamnog obogaćivanja među različitim kulturama jeste suština interkulturalizma.
