Džez za početnike, muzičko-poetsko predavanje ROBERTA TILIJA u organizaciji FOKUS Fondacije, održaće se 14. decembra u knjižari Plato.
Za vreme predavanja publika će imati priliku da čuje muziku iz različitih perioda džez istorije, kao i da pogleda izložbu karikatura velikana bluza i džeza, autora Roberta Tilija.
Ulaz je slobodan, a predavanje počinje u 19 sati.
Izuzev bluza, džez je jedini istinski američki muzički žanr. Nastao na prelazu 19. u 20. vek, bluz, kao prvobitni oblik džeza, nastao je od ritmičkih i harmonskih oblika koji vode poreklo iz folk muzike i ritmičko-poetsko-vokalne baštine naroda današnje (zapadne) Kenije.
Da je simpatični lik iz Mapet Šoua Zverko ljudsko biće, on bi obožavao džez jer su bubnjevi u ovom žanru najbitniji instrument.
Duvači improvizuju na harmonsku ili melodijsku temu, ali ritam-sekcija - bubnjevi, gitara, kontrabas i klavir, ali, pre svega, bubnjevi - je najbitnija i bez nje, jednostavno, nema džeza. To je zato što su osnovne muzičke postavke na kojima leže temelji džeza kao muzičke forme, sinkopa, vibrato i stalna muzička p u l s a c i j a, najčešće u četvoročetvrtinskom ritmu, koji nema odgovarajuće paralele u, recimo, prozaično "klasičnoj" muzici. Zato je džez - u svojoj ogoljenoj formi, bluz, dakle - osnova vaskolike popularne muzike. Prema tome, pitanje da li je stariji bluz ili džez, slično je onome da li je to kokoška ili jaje.
Duvački instrumenti (saksofon, truba, klarinet i trombon najčešće, a katkad i rog, flauta, oboa i usna harmonika) improvizuju, dok u bibapu, u aranžmanima i korusu, ponekad imaju ulogu i ritam sekcije. U nekim vrstama savremenog džeza, pa i svingu, gitara već ima ulogu solo instrumenta, kao što je i harfa imala mesto u ritam sekciji i istovremeno služila kao solo instrument krajem 50-tih i tokom 60-tih godina, kada je ulogu klavijaturiste i harfiste u orkestru rodonačelnika savremenih strujanja u džezu Džona Koltrejna preuzela njegova druga supruga Elis Koltrejn. Klavir je bio istovremeno i solo instrument i deo ritmičke sekcije, baš kao i u određenim periodima istorije džeza i u nekim sastavima vibrafon, koji su kao i ritam i solo instrument virtuozno koristili neki od njegovih velikih stilista poput Milta Džeksona, Reda Norvoa, Lajonela Hemptona, Gerija Bartona ili Bobija Hačersona.
Premda je pokojni velikan kako bibapa tako i savremenih džez strujanja i lider jednog od najboljih orkestara u žanru, sjajni kontrabasista, pijanista, kompozitor, dirigent i pre svega briljantni aranžer Čarls-Čarli Mingas govorio: "Ako hoćete da svirate pravu crnu muziku, svirajte kontrabas!" Bubnjari su tek u džezu ili, tačnije, najviše u njemu, shvatili da su oni upravo conditio sine qua non džez muzike, najbitniji članovi svake grupe džez muzičara. Shodno tome, najbolji među njima (Maks Rouč, Badi Rič, Elvin Džouns, Fili Džou Džons, Bili Kobem, Rašid Ali, Sani Murej i mnogi drugi) osnovali su sjajne sastave koje su predvodili, a od kojih su najpoznatiji "The Jazz Messangers" Arta Blekaja i "Lifetime" Entoni-Toni Viljemsa.
Preko samosvesnosti bubnjara iz džez domena, i bubnjari nekih drugih muzičkih žanrova postali su najpopularniji u svojim okruženjima. Uzmimo primer Ringa Stara, soul-fank mu kolege, bubnjara, gitariste i pevača Badi Majlsa, fuzijskih bluz/džez lidera svojih grupa, bubnjara Kifa Hartlija i Ansli Danbara, pa do rege-majstora, nezamenljivog Slaja Danbara.
Ovako bi počela pretpostavljena knjiga "UVOD U DŽEZ" ili "DŽEZ ZA POČETNIKE", a slično će početi muzičko-poetsko predavanje ROBERTA TILIJA u organizaciji FOKUS Fondacije, koje će se održati 14. decembra, u utorak, u knjižari Plato.
Za vreme predavanja publika će imati priliku da čuje muziku iz različitih perioda džez istorije, kao i da pogleda izložbu karikatura velikana bluza i džeza, autora Roberta Tilija.
