PRAZNOVANJE VELIKE GOSPOJINE NA VODICAMA
DAROVI ZA HODOČASNO MESTO
Uz kapelu podignutu na čudotvornom izvoru ktitor postavio bistu kralja Petra Prvog Karadjordjevića, ploču sa istorijskim zapisom o Vodicama i kameni krst
Subotica, 28. avgusta
Preko hiljadu slilo se na Vodice, da u kapeli Uspenija Presvete Bogoridce, obeleži hramovnu slavu kapele podignute na ovdašnjem izvoru kako se u narodu veruje čudotvoren vode. Ostajući verni tradiciji, obeležavanje praznika i hramovne slave bilo je ne samo najmasovnije u poslednjih nekoliko decenija, već i posebno svečano jer je proteklo u znaku darova poklonjenih kapeli i Srpskoj pravoslavnoj crkvenoj opštini u Aleksandrovu koja se stara o hramu i izvoru.
Prazničnu liturgiju služio je protonamesnik Rade Šovljanski, paroh aleksandrovački uz sasluženje više subotičkih sveštenika, a nakon službe osveštao je bistu kralja Petra Prvog Karadjordjevića, rad našeg poznatog vajara Save Halugina. Lik starog kralja izliven je u bronzi i postavljen uz Parohijski dom, a ktitor je mr Svetislav Rajšić, istoričar posvećen proučavanju hiršćanskih spomenika na ovom tlu. Autor je I više knjiga o bogomoljama i sakralnim objektima a jedna od njih posvećena upravo kapeli na Vodicama. Bistu srpskog monarha postavio je sjedinjujući u njoj , kako kaže, naučne jer je kralj Petar Prvi obnovio Pećku patrijaršiju, i lične razloge jer je njegov pokojni deda za starim kraljem prošao svu golgotu srpske vojske i naroda u Prvom svetskom ratu. Pored toga, sažimajući saznanja o trajanju ovog hodočasnog mesta, darodavac je uz kapelu Uspenja Presvete Bogorodice postavio i ,,istorijsku ploču", na kojoj je u mermeru ispisana kratka istorija svetilišta i pravoslavnih bogomolja podizanih na ovom izvoru u proteklih vek i po. Ktitorstvo prema aleksandrovačkoj crkvenoj opštini, mr Rajšić je zaokružio postavljanjem kamenog trolisnog krsta na početku puta koji vodi ka Vodicama i to je posle gotovo čitavog veka i prvi pravoslavni krst postavljen u Subotici. Osveštavanje darova načinjenih Crkvi uveličao je, pojanjem liturgijskih kompozicija, hor "Slavenska" iz Subotice koji neguje duhovnu muziku.
Praznovanje Presvete Bogorodice, u narodu poznat kao Velika Gospojina, na Vodicama predstavljao je, ovoga puta, izuzetan dogadjaj. Poslednjih godina, nekada gotovo zaboravljena kapela, ponovo postaje jedno od mesta na koje se pravoslavni vernici skupljaju na hodočašće, a medju dosadašnjim priložnicima, pokloni načinjeni za ovu Veliku Gospojinu čine do sada najveću ktitorsku zaostavštinu namenjenu trajnom sećanju budućih pokolenja na ovo u svesti Subotičana, kultno mesto.
Kapela Uspenija Presvete Bogorodice na Vodicama, kao i izvorište po kome je čitav kraj dobio ime, ima neobičnu i jedinstvenu istoriju. Otkriće izvora datira se u 1879. godinu kada se, prema jednoj verziji predanja, pravoslavnom življu u Aleksandrovu, južnom predgradju Subotice, ukazala Presveta Bogorodica, i na mestu njenog prikazanja pojavio se izvor. Po drugom predanju, slepa devojčica je progledala nakon što se umila vodom sa ovog izvora i od tada su "Vodice" mesto hodočašća pravoslavnog življa iz Subotice i okoline, i jedno od tri, uz Bunarić u Doroslovu i Tekiju u Kikindi, čudotvorna izvora u Vojvodini. Već 1883. godine ovde je podignuta prva pravoslavna kapela, koja je 16 godina kasnije, iz nepoznatih razloga srušena, da bi na njenom mestu bila podignuta nova. Medjutim, izvor je postao nadaleko čuveno svetilište, mesto masovnog hodočašća i bila je neophodna nova, veća kapela. Zbog toga je postojeća srušena 1939, a već naredne godine, na njenom mestu je, po projektu arhitekte Dragutina Molcera, u neovizantijskom stilu podignuta današnja kapela. Boreći se protiv zaborava, zbog koje joj je jedno vreme pretilo i rušenje, kapela je u dva navrata, 1960. i 1999. godine, generalno obnavljana. Kapela Uspenija Presvete Bogorodice na Vodicama posećuje se za velike hrišćanske praznike, a običaj je da vodom sa izvora majke umivaju decu da bi bila zdrava. Vera u čudotvornost vode na ovom izvoru održava se u narodu, a da je ovde stvoren poseban, upečatljiv spoj prirode i duhovnosti svedoči i podatak da analiza palićkog rukavca koji dolazi do Vodica, pokazuje da je voda, ne baš uvek čistog jezera, u ovom delu gotovo bistra.
U godinama neposredno nakon Drugog svetskog rata, na Vodice su izlazili samo stariji sugradjani, ali poslednjih godina posećuje je sve više vernika. Sačuvana je tradicija izlaska na izvor čudotvorne vode, a s obzirom da se nalazi tik uz saobraćajnu petlju Istok, koja spaja Suboticu sa autoputem od državne granice ka Beogradu, nove komunikacione veze čine je dostupnijim ne samo Subotičanima već svim putnicima koji sledeći putokaz svrate do ove kapele skrivene u zelenilu.
Text: A.Isakov.
